مدیریت استرس

کبری خانمی ۳۰ ساله است ،در یک مرکز بهداشتی درمانی  در شهر اصفهان مشغول به کار است ،او یکسال پیش ازدواج کرده و متاهل است.

حدود ۳ ماه پیش  به مناسبت سالگرد ازدواجش یک میهمانی در منزل خود ترتیب داد و خانواده خود را دعوت نمود .

عصر هنگام که میهمانی به پایان رسید کبری تصمیم گرفت پدر ،مادر و خواهرش را با ماشین خودبه منزلشان باز گرداند ،مسیری که کبری در پیش گرفت پیچ و خم زیادی داشت.

کبری سرعت ماشین را بیشتر کرد تا موقع برگشت به تاریکی هوا برنخورد.

در طی مسیر سر یکی از پیچهای جاده اتومبیل کبری به ماشینی که قصد داشت از او سبقت بگیرد بر خورد کرد ،از جاده منحرف و واژگون شدند.

کبری خود را در بیمارستان می بیند و از حادثه سه روز گذشته بود ،از همسرش که کنار تخت او در بیمارستان ایستاده بود سراغ خانواده اش را میگیرد و همسرش با تاسف در باره مرگ مادر کبری و جراحت زیاد پدرش و این که خواهرش در حالت کما میباشد برایش توضیح میدهد.

هم اکنون مدت ۳ ماه از این حادثه گذشته است.

یادآوری حادثه:

بر اثر یک محرک مثل صدای ترمز یک ماشین،خود به خود و به سرعت، خاطرات آن تصادف در کبری دوباره زنده می شود.

مثلا کبری با احساس گرمای زیاد در خانه، احساس تجربه فشار فرمان اتومبیل بر روی جناغ سینه و احساس تنگی نفس می کند.

رویای مربوط به حادثه:

کبری از این که در تصادف جان سالم به در برده و مادرش فوت کرده، همیشه رویای ناراحت کننده صدای تصادف در ذهن او متصور میشود.

بازگشت به گذشته یا فلش بک:

کبری احساس میکند همین الان تصادف رخ داده و او مرتب حادثه را تجربه میکند.   

نارحتی روانی شدید  واکنش فیزیولوژیک و محسوس:

کبری احساس میکند همیشه سرگیجه دارد و آن را ناشی از ضربه سر به ماشین میداند.

خلق منفی:

یکی از دوستان کبری در محل کار سعی میکند محیط را برای کبری شاد نگه دارد ،اما شادی کبری کوتاه است و احساس رضایت ندارد،اما همیشه ترس ،غمگینی خشم و احساس گناه و شرم با او همراه است.

تغییر در آگاهی:

کبری سعی میکند لحظه ایی که خودرو واژگون شده را اصلا به یاد نیاورد و آن را فراموش کند و خود را جدا از محیط بداند.

اجتناب:

کبری از صحبت کردن در باره سانحه تصادف اجتناب می ورزد.

برانگیختگی در خواب :

مثل بی خوابی، مشکل خواب،کابوس شبانه

مینا دوست و همکار کبری سعی میکند راه حلی بیابد وبا کارشناس سلامت روان در این مورد صحبت میکند در جلسه اول برای کبری توضیح داده می شود که درمان ممکن است کمی طولانی شود .

کارشناس:کبری مشکلاتی که هر روز با ان رو به رو هستی بیان کنید.

کبری :همیشه گوش به زنگ هستم و احساس میکنم همین حالا تصادف اتفاق افتاده است.

کارشناس  :لیستی از مشکلات کبری را تهیه مینماید.

کارشناس:کبری در مورد احساسات و خلق و خوی خود صحبت کن.

کبری:وقتی فکر میکنم من باعث مرگ مادرم بودم احساس گناه میکنم

احساس خفگی در من ایجاد میشود دوست ندارم خارج از منزل بروم در محل کار با کسی ارتباط برقرار نمیکنم ودوست ندارم با کسی صحبت کنم.هر جا کبری خیلی ناراحت میشد مکالمه قطع وآرام سازی تنفسی صورت میگرفت.

کارشناس علایمی که کبری تجربه کرده بود راثبت نمود  و یک پرونده شناختی برای او تشکیل داد.

در جلسه اول کارشناس، کبری رابه  شرکت درکلاس شنا و کارهایی که قبل از سانحه انجام می داد تشویق نمود.

در جلسه دوم کارشناس از کبری خواست که یک خاطره تصوری از حادثه تصادف در قالب یک داستان مفصل بیان کند.

در جلسه سوم کارشناس طبق باز سازی شناختی انجام شده به کبری کمک کرد که ارزیابیهای نادرست در مورد تصادف را اصلاح نماید(اگر او رانندگی نمیکرد  حادثه ای رخ نمیداد،اصلا چرا او رانندگی کرده،چرا اتومبیل خریده)وهمه اینها را عامل مرگ مادر میداند.

در جلسه چهارم تجدید خاطره تصوری برای کبری همزمان به همراه باز سازی شناختی صورت گرفت.

در جلسه پنجم از کبری خواسته شد تصورات خود را از طریق دستکاری مستقیم اصلاح نماید (اگر او رانندگی نمیکرد شاید باز هم اتفاق می افتاد)

در جلسه ششم به کبری کمک شد در باره اتفاقات خوب قبل از حادثه و همچنین  بین گذشته و حال تمایز قائل شود.

در جلسه هفتم به کبری کمک شد کارها و افکار ناخوشایند که به سراغ او می ایند شناسایی شوند (مثلا خارج نشدن از منزل) و سپس آنها را حذف نماید.

در جلسه هشتم کبری به همراه دوستش به محل حادثه رفته و سعی کرد خاطرات روز حادثه را برای خود به روز کند.

در جلسه نهم به کبری توضیح داده شد موقع خواب نوشیدنی ولرم بنوشد ،دوش آب ولرم بگیرد ،فقط موقع خواب به رختخواب برود و تلوزیون را خاموش نماید.

در جلسه دهم به کبری توصیه شد مهارتهایی را که یاد گرفته هر روز اجرا کند تا دوباره در موقعیت استرس قرار نگیرد.

اکنون که ۹ ماه از آن حادثه گذشته کبری احساس میکند که حالش بهتر شده سعی میکند با دوستانش ارتباط برقرار نماید ،با همسرش هر روز به پیاده روی میرود ،او تصمیم دارد باردار شود ،کبری با دوستانش برای تهیه لوازم نوزاد به خرید میرود.