مقابله با رویدادها

انسان در مواجهه با مشکلات از روش های مختلف ذهنی و رفتاری برای حذف، کاهش یا مدارا با آن مشکل استفاده می کند. به چنین برخوردهایی مقابله گفته می شود.

موفقیت ها و پیشرفت ها و همچنین شکست های افراد به این بستگی دارد که چگونه با مشکلات و سختی های زندگی برخورد کنند. منظور از مقابله، دفع کردن، برخورد کردن و واکنش نشان دادن نسبت به سختی ها و مشکلات و نیز کنار آمدن، سازگار شدن، تطابق یافتن ودور زدن آنها است. به عبارت دیگر، مقابله یک کلمه تخصصی و علمی است و عبارت است از: کوشش های ذهنی یا تلاش های رفتاری برای از بین بردن، کاهش یا مدارا با فشارها، سختی ها و استرس های زندگی است.

تقسیم بندی های مختلفی از مقابله ها وجود دارد که در این جا یکی از آنها ارائه شده است.

مقابله های هیجان مدار و مقابله های مسئله مدار:

ماهیت بعضی از مشکلات و سختی های زندگی به گونه ای است که با استفاده از مقابله های مختلف، فرد می تواند مشکل را از سر راه زندگی خود بردارد.

بعضی از مشکلات زندگی طوری است که نمی توان صد در صد آنها را از میان برداشت، ولی می توان آنها را کاهش داد. مثلا دانشجویی که مشکلات مالی دارد  و با مراجعه به صندوق رفاه دانشجویی و با استفاده از قناعت و صرفه جویی مشکل مالی خود را کاهش می دهد.

بعضی از مشکلات زندگی به گونه ای است که نه آنها را می توان برطرف کرد و نه کاهش داد. در این موارد ضروری است که فرد با شرایط جدید زندگی مدارا کند. مثلا هنگامی که یکی از عزیزان فوت می کند، هیچ کاری نمی توان کرد تا او را به زندگی برگرداند.  در این زمینه تنها کاری که فرد می تواند انجام دهد آن است که با شرایط جدید زندگی، مدارا کند.

به همین دلیل، با توجه به ماهیت و نوع مشکلات، مقابله های مختلف وجود دارد: مقابله های هیجان مدار و مقابله های مسئله مدار.

• مقابله های هیجان مدار

هدف مقابله های هیجان مدار آن است که فرد بتواند آرامشی که به دنبال شرایط سخت زندگی از دست رفته است، را به دست بیاورد. هنگامی که انسان ها با استرس ها، بحران ها و سختی های زندگی رو به رو می شوند، آرامش و تعادل خود را از دست می دهند و احساسات منفی زیادی، از جمله اضطراب، غم، درماندگی، نا امیدی، خشم، احساس گناه، شرم و سایر احساسات را تجربه می کنند. وقتی که فرد آرام شد، قادر خواهد بود تا تفکر صحیح داشته باشد و برای بیرون آمدن از شرایط نامطلوب زندگی، راه حل درستی پیدا کند.

انواع مقابله های هیجان مدار:

الف: سالم

• پرداختن به هر ورزشی
• استفاده از هنر( مقابله های هنری)
• دعا و نیایش
• گریه کردن
• درد دل کردن
• دل داری دادن خود
• فکر کردن به اوقات خوب در آینده
• خیال و رویاپردازی
• توکل و توسل
• معنای مثبت دادن به اتفاقات

ب: ناسالم

• سیگار و قلیان کشیدن
• استفاده از مواد(حشیش، تریاک، شیشه)
• زیر سوال بردن تمام اعتقادات
• پرخاش کردن به دیگران
• سرزنش دیگران
• سرزنش کردن خود
• نا امید شدن
• فکر کردن به خودکشی
• بی ملاحظگی و بی پروایی(رانندگی تند)
• باور به بدشانس بودن

مقابله های مسئله مدار:

مقابله های مسئله مدار، به فرد کمک می کنند تا بتواند با استفاده از راه حل های مختلف مشکل را حل کرده و آن را از میان بردارد. در مقابله های مسئله مدار، فرد فعالانه به مشکل می پردازد و سعی می کند با استفاده از روش های مختلف رفتاری و شناختی به حل مشکل و مسئله پیش آمده بپردازد.

انواع مقابله های هیجان مدار:

الف- سالم:

• تفکر روی مشکل
• مشورت کردن
• جستجوی اطلاعات
• راهنمایی گرفتن
• کمک گرفتن از دیگران

ب- ناسالم:

• اقدام شتاب زده و بدون تفکر
• حیله و نیرنگ
• تقلب
• پول نزول گرفتن
• دزدی

همان طور که قبلا گفته شد، هدف مقابله های هیجان مدار، کاهش پریشانی، آشفتگی و ناراحتی ناشی از مشکل است. هدف مقابله های مسئله مدار، حل مشکل و مسئله ای است که پیش آمده است. به همین دلیل، معمولا مقابله های هیجان مدار در ابتدا مورد استفاده قرار می گیرند تا فرد آرام شود و بتواند فکر کند. وقتی فرد آرام شد با استفاده از مقابله های مسئله مدار سعی می کند تا راه حل های مناسب بیابد و مشکل خود را از میان بردارد.

نکته: مقابله های هیجان مدار و مسئله مدار در ترکیب با هم استفاده می شوند.

اما آیا تا به حال فکر کرده اید چه رابطه ای بین آرامش، سلامت و عقاید دینی-معنوی وجوددارد؟

در این رابطه باید گفت که یکی از فرض های اساسی آن است که افکار و عقاید دینی-معنوی به فرد این امکان را می دهند که در برابر شرایط نامساعد و سختی های زندگی، بهتر مقاومت کند. انسان های دینی-معنوی در شرایط دشوار زندگی از روش های متفاوتی استفاده می کنند. به همین دلیل زمانی که انسان های دیگر به آسانی تسلیم می شوند و از پای در می آیند، انسان های دینی-معنوی، سرپا بوده و از سخت رویی بیشتری برخوردارند.