زندگی جیره مختصری است مثل یک فنجان چای که کنارش عشق است مثل یک حپه قند.

زندگی را دوست دارم مثل یک فنجان چای داغ . مثل طلوع صبح در قطره های باران. مثل آواز قناری ها. مثل مثل خود زندگی.

یک روز دیگه را با تمام لحظه های خوبش در هر شرایطی که هستیم با امید و انگیزه شروع می کنیم و می گوییم خدایا به امید تو.

توکل و امید به خدا تمام مشکلات را برایمان آسان می کند چون می دانیم همیشه خداوند پشت و پناه زندگی مون است.

بزرگی است در دنیا خدانام، که از یادش دل گیرد آرام

وسواس در زندگی

متاسفانه بیماری های روحی نه تنها در جامعه حمایت نمی شوند بلکه با رفتارهای غلط و عدم حمایت روبه رو می شوند.

در دوران زندگی با افرادی تماس داشته ایم که دچار وسواس هستند. این وسواس،  هم زندگی را برای خودشان و هم دیگران سخت کرده است.

تعریف روان وسواس: وسواس، رفتارها و افکاری را شامل می شود که تکرار می شود. جزء اختلالات اضطرابی است و وسوسه انگیز است. دو نوع است: فکری و عملی

در وسواس عملی: شستشو و طهارت را بیش از اندازه تکرار می کند.

وسواس فکری: افکار مزاحم یا عقاید وسواسی به سراغش می آید مثل ترس از مبتلا شدن به ویروس کرونا. یا بهاحساسات وسواسی سراغش می آید.

همه انسانها ممکن است افکار وسواس مانند، داشته باشند مثلا ما شک می کنیم ریموت ماشین را زده ایم یا نه؟ ولی اگر این وسواس، مانع زندگی عادی باشد به عنوان بیماری محسوب می شود. این افراد، معمولا از رفتار خود آگاه است ولی به علت دلهره و سایر احساسات ناشی از عدم اطاعت از اجبار، نمی تواند وسواس را ترک کنند. این افراد، به شدت به داشتن کنترل  امور نیازمند هستند.

۷علائم وسواس جبری:

• در بیان عواطف و احساسات ضعیف هستند.
• به احساسات دیگران نمی توانند خوب واکنش بدهند.
• به هر چه، خودشان قبول دارند اسرار دارند و تجدید نظردر رفتار و افکارشان، ندارند.
• در یک برنامه تمرکز ندارند و یا تمرکز افراطی دارند.
• خیلی سخت کوش هستند اما کارهایشان ناتمام است.
• به خاطر این که نکند اشتباه کنند مهارت تصمیم گیری ندارند.
• رفتارهای تکرار شونده دارند. البته رفتارها بدون تغییر و تحول هستند.

نکته مهم: افکار وسواسی آرامش را از زندگی فرد و اطرافیان او می گیرد و معمولا وسواس زندگی را تباه می کند وفرد از زندگی لذت نمی برد.

عوامل ایجاد کننده وسواس:

۱-عامل وراثتی:از دلایل ایجاد آن می توان به دلیل ژنتیک و وراثتی اشاره کرد.

۲-استرس و اضطراب زیاد

۳-حساسیت بی مورد نسبت به همه چیز. باید توجه داشت که بعضی مسائل را نباید حل کرد.

۴-روش تربیت غلط. مثلا ما، بچه را به شستن زیاد مجبور کنیم.

۵-آموزش های غلط از دین (تلقی اشتباه از احکام دین مثلا در مورد طهارت و انجام فرائض)

پیامدها یا هزینه های وسواس:شش تا پیامد دارد.

۱-به طرف بگوییم وسواس، برای تو هزینه ایجاد می کند.

۲-معمولا با یک اختلال جانبی همراه می شود معمولا این افراد، افسردگی و اضطراب دارند ممکن است مبتلا به اختلال جنسی شوند،

۳-وقت طلایی انسان را می گیرد

۴-انرژی طرف را می گیرد

۵- به هر حال طرف را تسلیم می کند

۶-اعمال و افکار وسواسی، خیلی پر فشار و قدرتمند هستند.

نکته: بعضی دست خودشان نیست شاید خودشان نیز از وسواس خسته بشوند ولی وسواس تمام زندگی آنها را تحت شعاع قرار داده است. لطفا به افرادی که مبتلا به وسواس هستند برچسب نزنید بلکه آنها را کمک کنید.

در توصیه ای درمانی دو مخاطب داریم:

۱-مخاطب خود بیمار

۲-اطرافیان

نکته مهم: اطرافیان مقدم بر بیمار هستند باید درست رفتار کنند تا بیمار در فاز ناامیدی نرود. چون اگر درست رفتار نشود در گیری بالا می رود و ارتباطات مختل می شود.

درمان وسواس، یک درمان تیمی است مثل یک مثلث که شامل: بیمار، روانشناس یا درمان پزشک، اطرافیان بیمار می شود.

۱۰ توصیه به اطرافیان فرد وسواسی داریم:

• اطرافیان باید شناخت درست از وسواس پیدا کنند
• عوامل تشدید کننده را بشناسند. کتاب بخوانند
• شرایط خود بیمار را بدانید مثلا در مورد این بیمار چکار باید کرد وسواس مثل اعتیاد است که جسم و روان فرد را درگیر می کند.
  
• رابطه خود را با بیمار وسواسی قطع نکنید با او قهر نکنید چون بدتر می شود.
• در کلام خودمون او را تحقیر نکنید. تذکرات پی در پی به او ندهید چون درمان به تاخیر می افتد. درمان وسواس، خویشتن داری می خواهد.(هیچ چیزی در درمان بهتر از روحیه نیست)
• تهدید او را نکنیم. مثلا از تو جدا می شوم این کارها اضطراب او را زیاد می کند و بدتر می شود. این اضطراب باعث انباشت فشار درونی می شود. چون خود بیمار تحت فشار است. زیرا احساس حقارت می کند عزت نفس او شکسته شده است و اعتماد به نفس او کاهش پیدا کرده است.که اگر درست رفتار نشود، فشار بیرونی بر فشار درونی انبار می شود. در نتیجه، بیماری های زمینه ای خود را نشان می دهند. حوصله به خرج بدهید. درمان وسواس، زمان بر است. ۳ ماه تا ۶ ماه زمان می برد.
• گاهی بیمار وسواسی سوالاتی از اطرافیان می پرسد برایش وقت بگذارید به او ارزش بدهید راجب و افکارش با او وقت بگذارید. چون وقتی صحبت می کند فشار درونی او کم می شود.با او ارتباط صمیمانه گرم برقرار کنید . بحث وسواس خانواده درمانی می خواهد با دقت به سوالات او، پاسخ دهید. گفتار درمانی کنید.
• آرامش بیمار وسواسی را بهم نزنید. غرقه سازی در نجاست انجام ندهید در واقع با این کار، او را  شکنجه می دهید. غرقه سازی روش دارد. بعضی عادات با غرقه سازی درمان می شود.
• به طرز ادبیات گفتن توجه کنید. تائید نکنید کار اورا. نه. ولی مانع او هم نشوید. مثلا بگوئید به نظر ما لازم نیست دوباره آب بکشی و تمام است. ولی چون می خواهی، انجام بده. بین صفر و صد او را نگه دارید.کار را  صفر و صد نمی کنیم. با این روش، در واقع به او احترام گذاشته ایم و این احترام باعث می شود کارش را آرام آرام ترک کند.
• لطفا اطرافیان به فرد وسواسی امید بدهند
• اطرافیان باید پل ارتباطی باشند و تکنیک ها را نظارت کنند تا انجام بشود. فضا را آرام کنند.

اگر دچار وسواس بشوید چگونه حواس خود را پرت می کنید؟

 اضطراب و نگرانی و ترس، زمینه ساز بیماری وسواس است که اگر نتوانیم این نگرانی ها  را کنترل کنیم بیماری وسواس شدت می گیرد و درمان آن سخت می شود. مهمترین نکته، باید زمینه های وسواس را از خانواده دور کنیم تا اعضای خانواده به بیماری وسواس مبتلا نشوند، چون بیماری وسواس به شدت فراگیر است.

همراهان لطف کنند پل ارتباطی بین بیمار و درمان گر باشند تا درمان فرد به طور کامل انجام شود.

همراهان، نظارت کنند تا درمان کامل شود به بیمار انگیزه بدهند فضا را آرام کنند.

در مواجهه با آدمهای وسواسی شما چه کاری انجام می دهید؟

بین دو شکل عملی و فکری، فکری شدیدتر و خطرناک تر است. معمولا از فکر شروع می شود و به عمل ختم می شود. یعنی فرد برای رها شدن از یکسری از افکار، یکسری اعمال را انجام می دهند.

غرقه سازی: غرقه سازی یکی از روشهای کنترل وسواس است ولی باید به شکل صحیح این کار، انجام شود. غرقه کردن فرد در نجاست، باعث بهم ریختن وضعیت روحی فرد می شود.

مثال: آقایی گفت خانمش مبتلا به وسواس تمیز کردن است

درمان غرقه سازی در این مورد، می تواند به این شکل پیاده شود: با فامیلهای نزدیک صحبت کند  و از آنها به عنوان مهمان چند روز، دعوت کند، تا فرد وسواسی، خسته شود بعدا با آرام کردن او و دلداری او،  خانه را مرتب کنند.

با شخص وسواسی باید با حوصله باشیم و او را درک کنیم.

نقش حمایت خانواده در درمان وسواس فکری:

اختلال وسواس فکری،یک اختلال عصبی است که توسط افکار و ترسهای غیر منطقی، فرد را به تکرار بعضی از رفتار وا می دارد.شستشوی افراطی، چک کردن بیش از حد، تکرار افکار منفی با مضمون آسیب رساندن به افراد خانواده از جمله همسر یا فرزند از مهمترین و شایع ترین مصادیق این اختلال محسوب می شود.

البته اختلال به دلیل، تغییرات در عملکرد بدن یا مغز یا بدن با زمینه ژنتیکی می تواند، بروز کند. همچنین زمانی که نسبت برخی مواد شیمیایی در مغز تغییر کند، می تواند وسواس ایجاد شود.

البته، مشکلات روابط فردی، عادات رفتاری یادگرفته شده ، استرس خانوادگی، حاملگی و زایمان، می تواند وسواس را تشدید کند.

معمولا این اختلال، با مشکلات دیگر همراه است ولی قابل درمان است.

نکته قابل توجه: معمولا ما از بیماران جسمی خوب مراقبت می کنیم ولی مشکلات روحی نه تنها حمایت نمی شوند بلکه با عدم حمایت و رفتار نادرست مواجه می شوند که می تواند درمان را به تعویق بیندازد.

۱۲ گام برای درمان وسواس:

که اگر این ۱۲ گام، به مدت ۲-۳ هفته ادامه یابد اکثرا وسواس، تضمینی کنترل می شود و یا درمان می شود.

۱-بیمار از مشکل خود شناخت دقیق داشته باشد. بداند این بیماری چه جنبه هایی دارد. شدیدا آگاهی پیدا کند که مشکل خودش چیست. وسواس عملی است یا فکری است. لیست کند. این کار را چندبار انجام می دهد، در یک جدول از شنبه تا جمعه بنویسد و هر روز تایمی از آن رفتار را کاهش دهد. که با این روش، با شیب ملایم این درصد پیشرفت، بالا می رود.

۲-فرمان ایست به خودش بدهد. وقتی افکار وسواسی یا عملی به او دست داد باید به خودش بگوید ایست.

ما باید فکرمان را کنترل کنیم. وقتی افکار مضر به ذهنشان آمد به خودش نهیب بزند که بس است . زیادی روی آن، وقت گذاشتم این تابلوی ایست را در ذهن خودش تصور کند.

این صدور فرمان ایست باعث می شود تا حد زیادی از آن کار و فکر دست بکشد و موقعیت را عوض کنند

این قدرت را به مرور پیدا می کنند تمرین می خواهد

وقتی تابلو ایست را در ذهن تصور می کنیم به مرور در ذهن ما رسوخ می کند و در رفتارمان بروز می کند.

می تواند علامت ایست را کنار ظرفشویی بگذارد تا به مرور در ذهن شبیه سازی شود.

در این دوران باید خیلی مراقب باشیم تا به وسواس مبتلا نشویم

در همه زمینه ها باید تعادل برقرار شود.

۳-تلقیق مثبت به خودمان بدهیم. از واژه های مثبت استفاده کنید

مثلا ریموت را زدم و صدا را شنیدم و درب ماشین  قفل شد

دستم را شستم و تمیز شد.

یعنی تاکید بر کلمات مثبت کند کلمات سلوک عملی می آورد. آدمهای وسواسی معمولا آیه یاس می خوانند معمولا از نتوانستن ها و نشدن ها، اقدام نتیجه نگرفتن ها می گویند

۴- آرام سازی: به دو شکل می تواند صورت پذیرد:

الف)حبس تنفس:  در اضطراب شدید با تنفس عمیق و حبس نفس حالت خود را عوض کنیم و اضطراب خود را کنترل کنیم. چون در حالت اضطراب، در همان لحظه هورمون کورتیزول در خون ترشح می شود باید میزان ترشح آن را کم کنیم یا آن را از بین ببریم حبس نفس، هورمون را می سوزاند ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه، این هورمون را می سوزاند تا به مغز نرسد.

مغز دستور می دهد به جای اکسیژنی که نیست کورتیزول را بسوزاند. کاهش کورتیزول منجر به کاهش رفتارهای وسواسی می شود. از طرف دیگر وقتی نفسم را آزاد می کنم به جای کورتیزول سوخته شده، هورمونهای شادی زا مثل سروتونین و دوپامین ترشح می شود احساس سرخوشی به انسان دست می دهد.

ب) انقباض عضلانی: دراز می کشیم عضلات از شصت پا تا صورت را به ترتیب شروع به منقبض کردن، می کنیم و نگه می داریم کار به جایی می کشد که بدن می لرزد. این اسپاسم ارادی و موقتی  است که منجر به مصرف کورتیزول و کاهش رفتارهای وسواسی می شود.

۵-تصورات باطل خود را کنار بگذاریم. تلقی خود را درست کنیم تکرار عمل به معنی بهتر بودن عمل نیست. عبادت یعنی حکم خدا را انجام بدهیم. تکرار عمل به معنی عبادت نیست. حکم خدا این است که یکبار وضو بگیریم.

عرفا در جامعه اگر کسی از کنار سطل زباله رد شود آلوده نمی شود. عرفا در جامعه، وقتی یکبار وضو می گیرم کامل است. وقتی این گونه است پس واقع بین باشیم پس سخت گیر نباشیم . عقلا این وسواس را تایید نمی کنند.

۶- ورزش و تحرک بدنی: بیمار وسواسی باید به ورزش بپردازد. با ورزش می شود وسواس را کنترل کرد. چون  ورزش، هورمون کورتیزول را می سوزاند و از طرف دیگر خستگی می آورد .

برای مثال: افراد با وسواس های طهارتی، بهتر است  شنا بروند ( همان غرقه سازی است)، ایروبیک بروند.

۷-ارتباطات خودشان را با دیگران تقویت کنند. اطرافیان بیمار وسواسی، باید کمک کنند تا در جمع شرکت کنند و منزوی نشود باید در جمع ورود کند وقتی در جمع است سعی می کند تا ارتباطات خودش را مدیریت کند ما یک تکنیک یادگیری مشاهده ای داریم وقتی رفتار دیگران را می بیند مثل وضو گرفتن، غذا خوردن و … آن وقت روی او تاثیر می گذارد و همنوایی با دیگران پیدا می کند. فرد رفتارش را مقایسه می کند و فرصتی پیدا نمی کند تا وارد افکار مضر خودش شود و در آنها غرق شود( تکنیک حواس پرتی اینجا اتفاق می افتد). بهتر است فعالیت هایش را بیشتر کند و جسم خودش را هم بیکار نکند.

دلیل دیگری که وقتی  فرد در جمع است وسواس او کمتر می شود بخاطر این است که وقتی انسان تنها می ماند نقشه می کشد بهتر است انسان در جمع باشد تا وسواس او کم شود. ضرب مثلی است که می گوید نقش بکش تا نقشه نکشی

۸- تصویر ذهنی خودش را تغییر دهد. آدم هایی که وسواس فکری دارند نشغار فکری می کنند یعنی نبش قبر می کنند و واقعه را دوباره مرور می کنند . چرا این را به من گفت؟ و .. این افراد، شروع به مبالغه کردن می کند این افکار مثل خوره وجود او را می خورد. رفتار را با تصویر های منفی خودش دوباره بازتاب می دهد. این تاثیر منفی بر او می گذارد . این افکار او را آزار می دهد و سپس برای آزاد شدن از این افکار، به یک سری رفتارها روی می آورد و دچار می شود. اینجا سراغ گزینه های بهتر برود رفتار خودش را توجیه کند.

مثلا بعضی افراد به بعضی مسائل شرطی می شود و فکر می کنند آن واقعه بدی برای او ایجاد می کند. اگر فرد تغییر تصویر ذهنی، ممکن است مشکل انسان را حل کند.

تصویر ذهنی را اشتباه نکنید به احتمال می دهم فکر می کنم حدس می زنم برداشت من این است،  اهمیت ندهیم و سراغ بدترین گزینه نرویم.

مثلا اگر سگی از داخل اطاق شما بیرون آمد و پوزه اش ماستی است بعد رفتیم دیدیم سطل ماست دست خورده است، ما که ندیده ایم سگ پوزه اش را داخل ظرف ماست کرده است پس ماست پاک است.

همه آنچه شما فکر می کنید درست نیست.

۹-اعتماد به نفس خودمون را تقویت کنیم. این افکار احساس می کنند کم و کسری دارد مثل گوشه گیری، نرسیدن به مقصد و…

تقویت اعتماد به نفس:

• در انجام کار به دنبال کامل کردن کار نباشند. فقط صفر و صد نباشید. وسواسی ها یک مقدار کمال گرا می شوند که باید این طور نباشند. فقط انجام بدهید.
• فهرستی از توانمندی های خودشون را بنویسند، نیمه پر شخصیت خودشون را رصد کنند.
• از مقایسه خودشون با دیگران شدیدا پرهیز کنند
• کمک به افراد خانوادشان داشته باشند حتی کار کوچک
• مهارت های خود را تقویت کنند مثل مهارت گفتگو، دیدار با دیگران و..
• با افراد مثبت اندیش ارتباط بگیرند و معاشر باشند
• جلوی آینه بایستند و از خودشان تعریف کنند
• با صدای بلند و جدی حرف بزنند
• به ظاهر خودشان اهمیت بدهند
• در زمان حال زندگی کنند از گذشته حسرت نخورید و آینده هم غصه و ترس ایجاد می کند
• نه گفتن را یاد بگیرید.
• توقعات خودشان را کم کنند
• مسئولیت کاری را به عهده بگیرند حتی کوچک
• تقویت ایمان، دعا، معنویت، رابطه با خدا

۱۰-برنامه ریزی بکنند . این آنها را از سردرگمی در می آورد. تمرکز درست پیدا می کند.

۱۱-نشاط و شوخ طبعی را زیاد کنند. از مسائلی که رخ می دهد تلقی مثبت کنند و خودشان را شارز کنند.

۱۲- تغییر وضعیت. وقتی افکار منفی مثل خوره به ذهنت می آید مکانتان را تغییر دهید  مثل عصبانیت.

دوچرخه سواری کن، محل را ترک کن، پارک برو، دیدن دوستان برو، با تلفن با کسی صحبت کن و..

این باعث کاهش آن افکار می شود.

نکته: دارو درمانی هم می تواند موثر باشد. البته باید با نظر متخصص داده شود.

کی می شود دارو را شروع کرد؟

بعد از اینکه این تمرین ها  را انجام دادید (۲ الی ۳ هفته)و نتیجه نگرفتید آن وقت می شود سراغ دارو رفت. البته دارو همراه با تکنیک های درمانی(روان درمانی) به طور مکمل خیلی بهتر می تواند موثر باشد.

وسواس فکری، یک رفتار تکرار شونده غیر ارادی است که فرد نباید در مورد آن احساس گناه کند چون احساس گناه، آن را تشدید می کند.

اضطراب و نگرانی دائمی یکی از مشکلات عمده  افراد وسواسی است. در یک محیط همدلانه و محیطی عاری از تمسخر و  سرزنش، به او اجازه دهیم در مورد نگرانی اش با ما صحبت کند.

پیام زندگی: در آموزه های دینی ما، مهمترین محور فضائل  اخلاقی، محبت معرفی شده است کلیده محبت قفل دلها را می گشاید با وجود محبت مشکلات آسان می شود خیلی از عیوب با تغافل نادیده گرفته می شود. محبت زمینه کلید زیبا زدودن کینه ها است. اگر در خانه ای خلاء محبت باشد، جایگزین آن کینه هایی می شود که خانمان برانداز است. بیایید  با پاسداری از کرامات و فضائل اخلاقی و پرهیز از رزائل اخلاقی،  در حفظ بنیان خانواده تلاش کنیم و با گسترش محبت، در خانواده و جامعه قدم بزرگ برداریم.

سنت خداوند در معنویت و پیمودن راهش، تدریج است باید آرام آرام مسیر را برویم.

یکی از آسیب های معنوی که در ما است نگاه یهویی است من دنبال این است که یهویی به یک چیز برسم یهویی به یک مقصد برسم.  در حالی که سنت خداوند بر تدریج است شخصیت های که می گویند استثناء هستند مثل علی گنداب در اوج خلاف هایش، حواسش به ناموس مردم بود، سنت خداوند در معنویت، یهویی نیست و تدریج است. ذائقه را عوض نکنید، با حوصله. انشاالله که  اراده هایمان آهنین به سمت ابدیت خداوند مهربان باشد.

افکار وسواس گونه همیشه در کمین ذهن ما هستند نباید کنترل ذهن را از دست بدهیم همیشه ذهن را مشغول نگه دارم به ورزش و کارهای هنری در زندگی روزمره اهمیت دهیم  برای هیچ موضوعی حساسیت زیاد نداشته باشیم که حاسیت ناخودآگاه زمینه ساز افکار وسواس گونه است و هر وقت احساس کردیم وسواس در ذهن ما شدت پیدا کرده است سراغ مشاور و متخصص برویم.

جمله امید بخش به فرد وسواسی چیست تا حالش خوب بشه، چیست؟

تو می تونی خوب بشی. اینها احساس می کنند زندگی را از دست داده اند دچار خمودگی شده اند جملات امید بخش خیلی کمک کننده هستند.

وسواس چه عوارضی به دنبال دارد؟

۱-ترس. فرد وسواسی همواره می ترسد دچار حادثه ناگوار شود و گاهی برای رهایی از ترس خود که البته کاملا بی دلیل است، دست به کارهای خطرناک می زند.

۲-اجبار و لزوم . فرد در خود احساس اجبار به انجام عملی می کند. به طوری که با وجود آگاهی به مشکلش خود را خود را مجبور به انجام اعمال تکراری می کند

۳-احساس ناتوانی در مواجهه با مشکل

۴-دقت و نظم افراطی. در انجام رفتار تکراری، دقیقا از نظم خاصی پیروی می کند

۵-پرخاشگری. گاهی برای انجام رفتارهای تکراری، دست به کارهایی می زند که با پرخاشگری و حتی خودآزاری همراه است

۶-وارسی کردن. یعنی شخص در انجام کارها دچار تردید می شود.

۷- شک در انجام فرائض دینی مثلا در نماز آیا رکعت دوم است یا سوم

۸- تکرار. مثلا فرد عملی را با تکرار زیاد انجام می دهد تا آرام بگیرد . مثلا دست خود را زیاد می شوید

۹-آداب و رفتار خرافی. مثلا به بعضی از اشیاء خاص حساسیت نشان می دهد. مثلا اشیاء یا روزهایی را نحس و موجب بدشانسی می داند.

سوال: دختر ۹ ساله ای دارم که خیلی جارو می کند. خیلی حساس به تمیزی است. دوست دارد خودش جارو کند حتی اگر من جارو کرده باشم به ما هم خیلی سخت می گذرد. این وسواس است یا حساسیت است؟

جواب: این وسواس نیست بلکه حساسیت است. چون وقتی کثیف می شود تمیز می کند احتمالا برای این کار تشویق شده است مثلا به او گفته اند به به چه دختر تمیزی. در واقع این کار را ارزش می داند

یا برای این کار، گاهی برای جلب توجه این کار را می کند با این کار می خواهد نگاه را به سمت خودش برگرداند این برای کودک ۹ ساله، جذاب است.

راهکار:

• خب جارو زدن را همیشه به او واگذار کنید تا اشباع شود تا حساسیت کم شود و خسته شود
• روی امتیاز های دیگر بچه تمرکز کنند کارهای دیگر او را برجسته کنند ( چقدر خوب نماز می خوانی و..)تا روی این کار زون نشود. باید امتیاز های دیگر را برجسته کنند
• گاهی مادر باید حساسیت را روی جارو کردن کنار بگذارد . مثلا مادر در موقع مهمان آمدن اصلا حساس نباشد که جارو نکرده است.

نکته: در کودکان، تا ۱۵ سالگی خیلی از عادات اشتباه بر اثر یادگیری مشاهداه ای و یا وراثت را خیلی خوب می شود مدیریت کرد چون کودکان خیلی خوب انعطاف دارند و تغییر پیدا می کنند.

نکته: باید فرق وسواسی با حساسیت را بدانیم.

سوال: وقتی نماز می خوانم همه اش احساس می کنم که  نیرویی در درونم است که می گوید دارم ریا می کنم فکر می کنم که نماز را باید بشکنم. و فکر می کنم نمازم باطل است.

جواب: یکی از راههای درمان گفتیم که باید تصورات خود را درست کنید. ریا کردن این است که من عمدا رفتارم را به رویت دیگران برسانم آدم ریاکار از این که کارش به رویت دیگران برسد خوشحال است. ریا این است که من مردم را می بینم نه این که آنها من را ببینند. ولی این فرد از این کار ناراحت می شود پس ریا نیست. در روانشناسی هم جوشی فکر و عمل داریم برای اینکه ذهن آرام گیرد، عمل را کنار می گذاریم پس در این مورد فرد، نماز را کنار می گذارد یا اینکه آنقدر ادامه می دهد تا خسته بشود.

هم جوشی فکر و عمل در روانشناسی می گوید: وقتی فکر مشغول شد مثل کتری آب، که وقتی داغ می شود، آب هم می جوشد. وقتی فکر مشغول شد رفتارهایی متناسب با فکرش انجام می دهد.  وقتی با جملات خودم، فکر را جهت می دهیم فرد شروع به رفتارهایی می کند که فکر به او فرمان می دهد.

راهکار:

• در اطاق تنها نماز بخواند
• مطالعات معرفتی را بالا ببرد مفهوم ریا چیست.علائم ریا چیست؟
• فقط خدا از رگ گردن به ما نزدیک تر است. هیچ نیرویی غیر از خدا در درون ما نیست این احساس نیرو در وجود که او را مجبور به شکستن نماز می کند، می تواند توهم باشد.

شکست های و نگرانی هایت را رها کن

 خاطراتت را نمی گویم دور بریز.

اما قاب نکن به دیوار دلت .

نه از بی مهری کسی دل گیر شو.

 نه به محبت کسی بیش از حد دل گرم .

خدا برای تو کافی است .

از نو به زندگی نگاه کن