اضافه وزن از راههای مختلفی سلامت قلب را به خطر می اندازد. چاقی می تواند منجر به افزایش فشارخون، بالا بردن چربی خون و افزایش احتمال ابتلا به دیابت گردد.
پژوهشها نشان داده است که از پیامدهای اختلال پرخوری و چاقی پایین‌آمدن میزان کیفیت زندگی افراد است. علاوه بر این، افراد مبتلا به چاقی و اضافه‌وزن در معرض انواع بیماری‌های جسمانی و روانی قرار دارند. چاقی به عنوان عامل خطر بسیاری از بیماری‌های جسمانی مانند دیابت نوع دوم، انواع بیماری‌های قلبی‌عروقی، انواع مشخصی از سرطان و فشار خون شناخته شده است.
رفرنس: The American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5®). Philadelphia: The American Psychiatric Association; 2013. [DOI:10.1176/appi.books.9780890425596]
جنبه‌های دردناک چاقی عوارض روانی آن است. از رایج‌ترین اختلالات روانی در افراد چاق اختلال پرخوری افراطی است؛ به طوری که ۱۵ تا۵۰ درصد افراد چاقی که در برنامه‌های کاهش وزن شرکت می‌کنند ملاک‌های تشخیصی اختلال پرخوری را دارند. نرخ زیاد شیوع اختلال پرخوری در افراد چاق حائز اهمیت است. همچنین این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است (۴ درصد به ۲ درصد)
رفرنس:Bertoli S, Leone A, Ponissi V, Bedogni G, Beggio V, Strepparava MG, et al. Prevalence of and risk factors for binge eating behaviour in 6930 adults starting a weight loss or maintenance programme. Public Health Nutrition. 2016; 19(1):71-7. [DOI:10.1017/S1368980015001068] [PMID]
بنابراین، اختلال پرخوری افراطی با اضافه‌وزن و چاقی مرتبط است، اما چند ویژگی اصلی دارد که آن را از چاقی متمایز می‌کنند.
افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری افراطی در مقایسه با افراد چاق بدون اختلال پرخوری، به وزن و شکل بدن خود اهمیت بیشتری می‌دهند. علاوه بر این، میزان همایندی با دیگر اختلالات روانی در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری به طرز چشمگیری بیشتر از افراد چاق فاقد اختلال پرخوری افراطی است. نتایج موفقیت‌آمیز و بلندمدت روان‌درمانی‌های مبتنی بر شواهد برای اختلال پرخوری افراطی را می‌توان با نبود درمان‌های بلندمدت برای چاقی مقایسه کرد
رفرنس:Kianmanesh S, Jenaabadi H. The study of difference between the frequency of positive and negative symptoms of schizophrenia in people with different cultural backgrounds. Global Journal of Scientific Researches. 2014; 2(5):124-7.
گرچه اختلال پرخوری در افراد چاق تشخیص رایجی است، اما این اختلال فقط به افراد چاق محدود نمی‌شود؛ بنابراین، اختلال پرخوری اختلال رایجی بین افراد چاق و با اضافه‌وزن و مشکل اساسی در حیطه سلامت است.
افراد چاق را از منظری می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: افراد چاقی که مبتلا به اختلال پرخوری هستند و افراد چاقی که این اختلال را ندارند. اختلال پرخوری از جمله اختلال‌های خوردن است که با دوره‌های تکرارشونده پرخوری بدون پاک‌سازی یا دیگر رفتارهای جبرانی کاهش وزن مشخص می‌شود که در جوع عصبی دیده می‌شوند
رفرنس:Bulik CM, Sullivan PF, Wade TD, Kendler KS. Twin studies of eating disorders: A review. International Journal of Eating Disorders. 2000; 27(1):1-20. [DOI:10.1002/(SICI)1098-108X(200001)27:13.0.CO;2-Q]
دوره‌های پرخوری معمولاً در خفا روی می‌دهند و در طول پرخوری فرد احساس می‌کند قادر به کنترل‌کردن رفتار پرخوری نیست
رفرنس:Kianmanesh S, Jenaabadi H. The study of difference between the frequency of positive and negative symptoms of schizophrenia in people with different cultural backgrounds. Global Journal of Scientific Researches. 2014; 2(5):124-7.
بنابراین، اختلال پرخوری یکی از اختلال‌های روانی شایع در افراد چاق است. افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری در مقایسه با افراد چاق غیرمبتلا به اختلال پرخوری بیشتر احتمال دارد که بعد از تجربه هیجانات منفی برای تسکین هیجانات دست به اعمال تکانشی مانند پرخوری بزنند
رفرنس:Leehr EJ, Krohmer K, Schag K, Dresler T, Zipfel S, Giel KE. Emotion regulation model in binge eating disorder and obesity-a systematic review. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2015; 49:125-34. [DOI:10.1016/j.neubiorev.2014.12.008] [PMID]
چراکه پرخوری و اختلال در خوردن با نقص در سیستم پاداش مغز و سطوح پایین دوپامین و اعمال تکانشگری مرتبط است
رفرنس:Karimpour Vazifehkhorani A, Bakhshipour Roodsari A, Kamali Ghasemabadi H, Etemadi Chardah N. [Effectiveness of reward-based task on affective levels of depressed individuals (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2019; 24(1):6-15. [DOI:10.29252/nirp.ijpcp.24.1.6]
در این راستا، تکانشگری به عنوان یک عامل روان‌شناختی می‌تواند در اختلال پرخوری نقش مهمی داشته باشد. تکانشگری جنبه‌ای از رفتار است که رنگ مهمی به زندگی روزانه می‌دهد. بیشتر مردم گاهی درگیر رفتار تکانشی می‌شوند. بر اساس یکی از رایج‌ترین تعاریف، تکانشگری به صورت آمادگی قبلی برای واکنش‌های سریع و بدون برنامه به محرک‌های درونی و یا بیرونی بدون در‌نظر‌گرفتن نتایج منفی آن واکنش‌ها برای خود فرد یا دیگران، تعریف می‌شود
رفرنس:Mahmood Aliloo M, Hashemi Nosratabad T, Karimpour Vazifehkhorani A. [The role of impulsivity, sensitivity to reward and anhedonia in distinction people with symptoms of borderline personality disorder from ordinary people (Persian)]. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology. 2018; 24(2):136-47. [DOI:10.32598/ijpcp.24.2.136]
درمجموع می‌توان نتیجه گرفت بر اساس متغیر‌های تکانشگری و اجتناب تجربه‌ای می‌توان دو گروه افراد چاق مبتلا و غیرمبتلا به اختلال پرخوری را از هم تفکیک کرد، چراکه سطوح بالای بی‌برنامگی می‌تواند با اقدامات ناموفق آن‌ها برای کاهش دوره‌های پرخوری و کاهش میزان مصرفی مواد غذایی این افراد در ارتباط باشد. همچنین تکانشگری بی برنامگی می‌تواند با رژیم‌های غذایی ناموفق این افراد در ارتباط باشد و رفتارهای پرخوری با کاهش‌دادن میزان هیجانات منفی (مانند خشم و اضطراب) باعث تسکین کوتاه‌مدت هیجانات منفی درونی می‌شود که این حالت تسکین هیجانات منفی باعث می‌شود رفتار پرخوری از طریق بازداری هیجان منفی، تقویت شود.
پیشنهاد می‌شود درمانگر به توانایی افراد مبتلا برای مقابله با هیجانات منفی بپردازد، چراکه رفتار تکانشی از جمله تکانشگر بی‌برنامگی نتیجه ضعف افراد در مقابله با مدیریت هیجانات خود است؛ بنابراین با کنترل تکانشگر بی‌برنامگی کمک شایانی به کاهش پرخوری خواهد شد. استفاده از نتایج این پژوهش ها برای تدوین برنامه‌های درمانی از سوی متخصصان روانشناسی برای افراد مبتلا به اختلال خوردن و استفاده از نتایج این پژوهش برای کمک به دیگر محققان در انجام پژوهش‌های مرتبط با اختلالات خوردن از پیشنهادات کاربردی این مطالعات است.
رفرنس:کهتری هرزنق, پورشریفی, حمید, حشمتی. تمایزگذاری افراد چاق مبتلا و غیرمبتلا به اختلال پرخوری بر اساس تکانشگری و اجتناب تجربه‌ای: یک مطالعه همبستگی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. ۲۰۱۹ May 10;25(1):84-95
همچنین تحقیقات نشان داده است که چاقی در توانمندی بیماران جهت انجام مراقبت های مرتبط با انجام فعالیت های روزمره زندگی پس از جراحی قلب نیز تاثیر دارد. چاقی و اضافه وزن ممکن است بر این دامنه زمانی بیفزاید و تأثیرات عمیق تری بر بیمار و خانواده وی و همچنین جامعه، به علت در گیری نیروی کار بگذارد.
در پژوهشی که پاریاد با همکاران در سال ۱۳۹۸ به منظور تعیین وضعیت فعالیت های روزمره و ابزاری زندگی در بیماران دارای اضافه وزن و چاق پس از عمل جراحی پیوند عروق کرونر، و عوامل مرتبط با آن انجام گرفت، یافته های این پژوهش نشان داد در مرحله یک ماه پس از عمل، واحد های مورد پژوهش که از افراد چاق و یا دارای اضافه وزن تشکیل شده بودند، برای انجام فعالیت های روزمره زندگی خود مستقل بودند و این در حالی است که جهت انجام فعالیت ابزاری روزمره زندگی، اکثر آنان نیازمند کمک و وابسته هستند. این یافته با نتایج مطالعات متعددی در این مورد هم راستاست
رفرنس: پاریاد, عزت, بالاافکنده , قنبری. بررسی عوامل پیش‌بینی‌کننده فعالیت‌های روزمره و ابزاری زندگی در بیماران چاق و دارای اضافه‌وزن پس از جراحی پیوند عروق کرونر. مجله علمی پژوهشی افق دانش. ۲۰۱۹ Dec 10;26(1):2-13
نکته مهم: داشتن وزن مناسب در سلامت قلبی شما نقش موثری دارد.
برای رسیدن به وزن مطلوب می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- مصرف چربی و قند در رژیم غذایی تان را محدود کنید.
- روزانه حداقل ۳۰ دقیقه ورزش به طور منظم انجام دهید.
- تحرک در فعالیت های روزانه را افزایش دهید به عنوان مثال: راه رفتن هنگام صحبت با تلفن، استفاده از پله به جای آسانسور و پیاده روی به جای استفاده از اتومبیل برای مسیرهای کوتاه.
- در صورتی که عدد توده بدنی (BMI) شما ۳۰ و بالاتر بود، بهتر است برای کاهش وزن با متخصص تغذیه مشورت نمایید.
Obesity
